به موجب ماده 17 ( ق. ت . ج. ا) ” شرکت های تعاونی شرکت هایی است که تمام یا حداقل 51% سرمایه به وسیله اعضاء در اختیار شرکت تعاونی قرار گیرد و وزارت خانه ها ، سازمان ها ، شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت ، بانک ها ، شهرداری ها ، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند جهت اجرای بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه ، مزارعه ، مساقات ، اجاره ، اجاره به شرط تملیک ، بیع شرط ، فروش اقساطی ، صلح ، اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدوم آن که عضو باشند. شرکت های تعاونی دارای ارکان مختلفی می باشند که می توان آن ها را به سه دسته رکن تصمیم گیرنده، رکن اداره کننده و رکن کنترل کننده تقسیم نمود. طبق ماده 29 قانون بخش تعاونی، بازرس رکن اداره شرکت های تعاونی بوده که به موازات مجمع عمومی و هیات مدیره فعالیت می کند. شرکت تعاونی علاوه بر بازرس یا بازرسان اصلی ، بازرس یا بازرسان علی البدل نیز دارد. به موجب ماده 34، وظیفه انتخاب بازرس به عهده مجمع عمومی می باشد و دوره ماموریت بازرس دو سال بوده که قابل تمدید است. تبصره 1 ماده 40 مقرر می دارد : ” در صورت فوت یا ممنوعیت قانونی و یا استعفای بازرس یا بازرسان اصلی، هیات مدیره مکلف است ظرف ده روز بازرس یا بازرسان علی البدل را به ترتیب اولویت آراء برای بقیه دعوت نمایند .” ماده 38 قانون فوق الذکر ، برای تصدی سمت بازرس احراز شرایط ذیل را الزامی دانسته است : 1. تابعیت جمهوری اسلامی ایران 2. ایمان و تعهد و التزام عملی به اسلام 3. اطلاعات یا تجربه لازم برای انجام وظایف متناسب با آن تعاونی 4. عدم ممنوعیت قانونی و حصر 5. عدم عضویت در گروه های محارب و عدم ارتکاب جرایم بر ضد امنیت و جعل اسناد 6. عدم سابقه محکومیت ارتشاء ، اختلاس ، کلاهبرداری ، خیانت در امانت ، تدلیس ، تصرف غیر قانونی در اموال دولتی و ورشکسنگی به تقصیر هیچ یک از مواد قانون بخش تعاونی به لزوم تعیین بازرس علی البدل توسط مجمع عمومی تصریح ندارد لیکن از تبصره 1 ماده 40 به شرح فوق این چنین می توان استنباط کرد که با توجه به نقش حساس بازرس در فعالیت شرکت تعاونی به منظور جلوگیری از هرگونه وقفه در حضور بازرس ضرورت دارد که مجمع عمومی همزمان با انتصاب بازرس اصلی علی البدل را نیز برای شرکت تعاونی انتخاب نماید. وظایف بازرس طبق ماده 41 به شرح ذیل می باشد : 1. نظارت مستمر بر انطباق نحوه اداره امور تعاونی و عملیات و معاملات آن با اساسنامه و قوانین و مقررات ذیربط. 2. رسیدگی به حساب ها ، دفاتر ، اسناد ، صورت های مالی از قبیل ترازنامه شرکت و بودجه پیشنهادی و گزارش های هیات مدیره به مجمع عمومی 3. رسیدگی به شکایت اعضا و ارائه گزارش به مجمع عمومی و مراجع ذیربط 4. تذکر کتبی تخلفات موجود در نحوه اداره امور تعاونی به هیات مدیره و مدیر عامل https://nikregister.com